Mennen en Western 10.1.2021
Ook mensport en western rijden bij PV ZEO.
In dit vierde en laatste deel van een serie over de paardensport bij de Paardensport Vereniging ’t Zandt En Omstreken komen de mensport en het western rijden aan bod. Twee disciplines van de paardensport zoals ze ook bij PV ZEO worden beoefend. Aan het woord komen men instructeur Nynke Tilma, menner Arjen Brouwer en western rijdster Cobie Kruger.
Door Auke Zoethout
Bij het mennen zijn er verschillende typen wedstrijden: samengesteld wedstrijdmennen (SWM), dressuur, vaardigheid en minimarathon. Daarnaast kun je meedoen aan mendurance-wedstrijden.
Net als bij dressuurwedstrijden onder het zadel rij je bij het mennen een proef in de klasse B (Beginner), L (Licht), M (Midden), Z (Zwaar) of ZZ (dubbel zwaar). Een jury beoordeelt of de proeven, die bestaan uit verschillende onderdelen naar behoren worden uitgevoerd en geeft daarvoor punten.
Bij de vaardigheidswedstrijden is er een parcours uitgezet dat is afgebakend met plastic kegels. Op iedere kegel ligt een (tennis)bal. De menner moet zijn span door dit parcours sturen, zonder de balletjes van de kegels af te rijden. De tijd waarin het parcours wordt afgelegd is ook van belang. Een goede test op gehoorzaamheid van het paard en de stuurmanskunst van de menner. Vaardigheidswedstrijden kunnen gereden worden in de klasse L (Licht), M (Midden) en Z (Zwaar). Naarmate in een zwaardere categorie wordt gereden is de ruimte tussen de kegels kleiner en de tijdslimiet korter. Een samengestelde men wedstrijd (SWM) bestaat uit drie proeven: een dressuurproef, een marathon en een vaardigheidsproef. De marathon bestaat uit drie trajecten waaronder een hindernistraject: een echte publiekstrekker. Vooral waterhindernissen zorgen voor veel spektakel. Samengestelde men wedstrijden zijn ingedeeld in klassen L(licht), M(midden) en Z(zwaar).
Aan Nynke Tilma, die al geruime tijd als instructeur dressuur actief is bij de PV ZEO, werd enkele jaren geleden door bestuurslid Klaas Scholtens gevraagd of ze ook de instructie aan de menners wilde overnemen. De toenmalige instructeur Nico Werkman vertrok namelijk. Nynke had alleen ervaring met het lesgeven aan leerlingen op het paard en niet er achter, maar na overleg met de betreffende menners en eens gekeken te hebben bij andere instructeurs, besloot ze het erop te wagen. Want in principe wil je van een paard voor de koets hetzelfde als wanneer je er op zit. Ze ging naar wat menwedstrijden kijken en volgde wat bijscholingen in deze discipline. Sindsdien geeft ze met plezier en tot tevredenheid van haar leerlingen les, met name op het onderdeel dressuur. Die tevredenheid wordt bevestigd door menner Arjen Brouwer uit Zeerijp. “Nynke heeft een grote kennis van paarden en kan ons vooral op et gebied van dressuur beter maken”. De veertigjarige Arjen Brouwer is met zijn pony’s actief in samengestelde wedstrijden. “Toen we ons huis in Zeerijp kochten was daar een stuk grasland bij en daar kwam een Shetlandpony op”. Die pony kreeg al snel gezelschap van soortgenoten. Deze dieren werden getraind voor de kar. “En nu heb ik er zeven, waarvan er zes aan wedstrijden mee mogen doen. De oudste is achttien jaar en de jongste is zes”. De samengestelde wedstrijden worden gereden met een vierspan, maar Arjen neemt dan steeds vijf van zijn Shetlanders mee. Dat past, samen met de koets nog net in een paardentrailer. Anders zou speciaal een vrachtwagen moeten worden aangeschaft en dat zou de toch al niet goedkope hobby nog duurder maken. Samengestelde wedstrijden vinden steeds in en weekend plaats, verspreid over de twee dagen. Op de eerste dag worden de proeven afgelegd in de dressuur en de vaardigheidsproef met de kegeltjes. Daarbij zit de menner op de bok en achterop de koets de grooms Chantal Hofstee en Bram Keizer die de kar in bedwang moeten houden. Bij de twee proeven gebruikt Arjen Brouwer in het vierspan steeds het rustigste van de vijf paarden om die op de tweede dag voor de marathon te vervangen door een jonger, wat driester, exemplaar. Brouwer komt met zijn vierspan uit in de M klasse. Voor de hogere Z klasse is een minimale schofthoogte van 104 centimeter vereist en dat halen de Shetlanders niet. De tweede dag van de samengestelde wedstrijd bestaat uit een wegtraject van acht kilometer en een marathon met hindernissen. Dit is voor de paarden een zware dag en er is dan ook een strenge controle op het dierenwelzijn. Vooraf vindt een veterinaire keuring plaats, na het wegtraject nogmaals en na afloop van de marathon voor de derde keer. Tijdens het wegtraject heeft groom Chantal als extra taak de navigatie en het bijhouden van de tijden. In het seizoen worden wedstrijden gehouden door het hele land en Arjen Brouwer met zijn team rijden regelmatig in de prijzen. In 2017 werd hij zelfs Nederlands kampioen in zijn klasse. In het hoogseizoen lopen de paarden meestal drie keer per week voor de kar en bij huis regelmatig in de stapmolen om de conditie op peil te houden. Het afgelopen jaar was er als gevolg van de COVID 19 beperkingen maar één wedstrijd. “Dat was dus een heel seizoen trainen om één keer echt in actie te komen. Dat was op Texel”, aldus Brouwer.
Nieuwe loot.
Een nieuwe loot aan de stam van PV ZEO is het western rijden.
Het western rijden komt oorspronkelijk uit Amerika. Het is ontstaan door het werk van de cowboy die door het werken met vee de beschikking moest hebben over een paard die ontspannen, rustig, werkwillig, wendbaar en meedenkend was. . Bovendien moest een westernpaard over comfortabele gangen beschikken, omdat de cowboys vaak dagen achter elkaar in het zadel zaten.
Uiteindelijk is hier een western rijstijl uit ontstaan en werd het niet alleen in Amerika maar ook in de rest van de wereld uitgevoerd. Het is in al die jaren een bekende paardrijdiscipline geworden. Inmiddels is de populariteit van het western rijden groeiende en dit blijkt ook wel uit de druk bezochte wedstrijden, de vele recreatieruiters, de vele ranches waar lessen kunnen worden gevolgd, de western stores, de boeken en video’s over western rijden. Sinds korte tijd is een viertal westernrijders lid van PV ZEO en gebruiken de accommodatie van die vereniging. Eén van hen is de 55-jarige onderwijzeres Cobie Kruger uit Appingedam, maar geboren en getogen in ’t Zandt op een steenworp afstand van de manege. Als vier jarige zat ze al op de rug van de Bles van haar vader en later had ze een vriendinnetje met een pony waarop ze mocht rijden. Eerst op de blote rug met halster en touw, later met teugels en zadel. Pas na haar twintigste ging ze op les. Eerst in Bedum, daarna in Middelstum bij Jolanda Siegers die een manege aan huis had. Daar heeft ze veel geleerd. Eerst in de groep, maar toen ze een eigen paard kreeg ook met privé lessen. Ze had verschillende paarden, mar toen de kinderen kwamen is ze voorlopig getopt. “Daarna kreeg ik toch weer een paard onder de kont” meldt ze, “maar ik viel er nogal vaak af en dat gaf een deuk in het zelfvertrouwen”. Het paard kreeg een blessure en na herstel durfde Cobie er niet meer op. “Dat heeft twaalf jaar geduurd. Ik durfde echt niet meer. Dat zat vooral tussen de oren”. Tot twee jaar geleden een nichtje een bosrit cadeau wilde hebben waarbij iemand mee moest. Daarvoor werd Cobie gevraagd. Na grote twijfel heeft ze het toch gedaan en daarmee het vertrouwen weer terug gekregen. Door vrienden kwam ze in contact met het westernrijden. In Oosterwolde heeft ze een paar losse lessen gehad, maar in de eigen omgeving is daartoe geen mogelijkheid. “Ik voel me nog een beginner, maar via de vrienden en door het lezen van boeken maak ik me dingen eigen”. Ze beschikt inmiddels over een eigen paard, een Apalooza van 19 jaar met de naam Woldhove’s Aimee en rijdt gemiddeld drie keer per week. “Vooral de buitenritten zijn mooi en het plezier staat voor mij voorop. Blij dat ik rij”. Ze zou graag lessen willen volgen, maar dat is op redelijke afstand niet mogelijk. “Het zou mooi zijn als er bij PV ZEO wat meer western liefhouders zouden komen, zodat daar lessen kunnen worden gegeven”, zo besluit Cobie Kruger.
Bij de foto’s:
1. Drie Westerndames. Vanaf links: Sanne Kruger op Indian Bleu Sky, Natascha Broersma op Siglavi Tisza (Bande) en Cobie Pimmelaar-Kruger op Woldhoeves Aimee.
2. Arjen Brouwer met zijn vierspan in actie op Texel met de grooms Chantal Hofstee en Bram Keizer.
